Domniemanie licencji, domniemanie odpłatności w prawie autorskim

Domniemanie udzielenia przez twórcę licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu.

Zgodnie z art. 65 Pr.Aut. w braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji. Powyższe oznacza, iż przeniesienie majątkowych praw autorskich może nastąpić wyłącznie na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej i tylko wówczas, gdy z treści postanowień umowy wyraźnie wynika wola twórcy do przeniesienia praw autorskich na nabywcę. W związku z powyższym wszelkie wątpliwości dotyczące charakteru umowy, wynikające z braku jednoznacznych wskazówek, czy mamy do czynienia z umową przenoszącą majątkowe prawa autorskie, czy z umową jedynie upoważniającą do korzystania z utworu (tj. z umową licencyjną), rozstrzygać należy na korzyść umowy licencyjnej (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 3 grudnia 2008 roku w sprawie V CNP 82/08). Warto jednak dodać, że art. 65 Pr.Aut., zawierający wymaganie, aby umowa o przeniesieniu majątkowego prawa autorskiego zawierała wyraźne postanowienie o przeniesieniu tego prawa, nie stoi na przeszkodzie odwoływaniu się w wypadku wątpliwości co do treści umowy do zawartych w Kodeksie cywilnym, zwłaszcza w 65 k.c., ogólnych zasad wykładni oświadczeń woli i umów oraz braniu pod rozwagę przede wszystkim zgodnego zamiaru stron i celu umowy. Nie ma bowiem podstaw do przyjęcia tezy, że te generalne reguły kodeksowe nie znajdują zastosowania do umów prawa autorskiego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2005 roku w sprawie II CK 124/05).

Domniemanie odpłatności

Powyższe domniemanie jest ściśle powiązane z podstawową zasadą prawa autorskiego, a mianowicie z zasadą odpłatności umów dotyczących praw autorskich, określoną w art. 43 ust. 1 Pr.Aut. Zgodnie z tym przepisem jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Przepis ten ma charakter dyspozytywny, zatem strony umowy mogą postanowić, iż przeniesienie majątkowych praw autorskich może nastąpić nieodpłatnie – bez wynagrodzenia za przeniesienie majątkowych praw autorskich.